کاربران اطلاعات سرویس بهداشتی

کاربران اطلاعات سرویس بهداشتی

 مقدمه

فراموش کردن مباحثات مربوط به هزینه های بالای معالجات با استفاده از فن آوری نوین یا توسعه فن آوری زیستی, که عمده هزینه ها مربوط به کارکنان است, آسان است. سیاستهای مدیریت منابع انسانی مجبور است مطمئن شود که کارکنان به طور مؤثری در پست کاری منصوب شده اند و آنکه کارکنان تحت تعلیم و آموزش قرار گرفته اند تا مراقبت مناسبی ارائه دهند. نظارت بالینی نیازمند سازمانهای مراقبت از سلامت است تا نشان دهد که مراقبت کیفیت مناسبی دارد و این به نوبه خود نیازمند آن است که انسان سالم، اطلاعات درست را در زمان مناسبی دریافت نماید. تثبیت سریع توسعه سازمانی یا آموزشی با کار در یک مرحله از توسعه که روی توسعه سازمانی و یادگیری طولانی مدت تأکید کند، همراه نیست. راه حلهای تغییر سازمانی و توسعه تخصصی مداوم لازم است بدقت ساختاربندی شده و توأم با تعهد باشد. اگرچه سرویسهای اطلاعاتی و کتابخانه بهداشتی (LIS) به طور مرسوم ارتباط نزدیکی با آموزش بالینی دارد، اما تعهد بیشتر برای آموزش و تعلیم، فرصتهای بیشتری را فراهم می نماید.چالشهای دیگر مثل محدودیت منابع از بین نرفته اند. نکته مهمتر آن است که سرویسهای اطلاعاتی بدقت هدف گذاری گردند و کتابداران مطمئن شوند که سرویسها مبتنی بر شواهد الگوهای نیاز و استفاده هستند.

این فصل تغییرات مربوط به نیروی کار بهداشتی و گرایشهای اجتماعی که ممکن است برنامه ریزی عملیاتی LIS را برای آنها را تحت تأثیر قرار دهد را مورد ملاحظه قرار داده است. علاقمندی بیشتر مشتری در مراقبت بهداشتی و رویه حاضر در جهت خود مراقبتی بیشتر، نه تنها نوع اطلاعات لازمه توسط مشتریان و متخصصین بهداشتی را بلکه روابط قوی پیچیده در ارتباط و اشتراک اطلاعات را تحت تأثیر قرار می دهد. برای تهیه کنندگان سرویس اطلاعاتی، چنین تغییراتی روش شبکه سازی را تحت تأثیر قرار می دهند و نرم افزار و سخت افزار باید پشتیبانی گردند. تغییرات سازمانی مثل افزایش تأکید بر تیم مراقبت اولیه و کار چند ضابطه ای نیز روی روش اطلاعاتی که در عمل استفاده خواهد شد، تأثیرگذار است. در گزارش کمیسیون ممیزی(۱۹۹۵م) در مورد مدیریت اطلاعات در بیمارستانهای بیماران حاد، مشاهده شد که ” مانع اصلی کسب ارزش بهتر اطلاعات آن است که کارکنان بندرت ارزش و پتانسیل آن را در کرده اند”. برای تغییر این کمبود آگاهی، سرویسهای LIS باید کاربران رایج و پتانسیل خودشان را درک کنند.

در این فصل در مورد موضوعات زیر بحث می شود:

· رویه های سیاستهای مدیریت منابع انسانی و تغییر الگوهای استخدام

· رویه های آموزش و تعلیم نیروی کار بهداشتی

· شواهد مربوط به الگوهای نیاز و استفاده از اطلاعات

· گرفتاریهای پشتیبانی از کاربر شامل آموزش و تعلیم مهارتهای اطلاعاتی.

منابع انسانی در مراقبت بهداشتی

NHS بریتانیا در کل بیش از یک میلیون نفر را استخدام می کند. از بین انها دوسوم درگیر در مراقبت مستقیم هستند و یک سوم را

کارکنان مدیریتی و پشتیبانی تشکیل می دهند (دپارتمان بهداشت ، d۱۹۹۹). پرستاری ، مامایی و بازدید بهداشتی، بیشترین سهم کارکنان تخصصی بهداشتی را تشکیل می دهند (۳۳۰۶۰۰ کارمند تمام وقت در ۱۹۹۷ و ۳۳۲۲۰۰ کارمند تمام وقت(wte) در ۱۹۹۸). با وجود رسانه ارتباط کلامی، کاهش فزاینده مشهودی در تعداد کارکنان پشتیبانی و مدیریتی مشاهده شده است (۲۶۰۹۰۰ کارمند تمام وقت در ۱۹۹۵ و ۲۴۸۶۰۰ کارمند تمام وقت در ۱۹۹۸). به عبارت دیگر تعداد بیمارستان، سرویس بهداشت عمومی و پزشک بهداشت جامعه و کارکنان دندانپزشکی در انگلیس با یک نرخ ۲۴% تا ۶۸۴۶۰ نفر در ۱۹۹۸ افزایش یافته و تعداد کارکنان درمانی بیمارستانی با نرخ ۳۶% در همان دوره زمانی افزایش یافته است (دپارتمان بهداشت c۱۹۹۹). ترکیبها و رویه های قابل توجه عبارتند از:

· افزایش یکنواخت در درصد کارکنان درمانی زن بیمارستان (افزایش ۷۲% از سال ۱۹۸۸ تا ۲۰۱۲۰ نفر در سال ۱۹۹۸) ( آمارهای انگلیس)

· افزایش تعداد کارکنان دارای صلاحیت کار در کشورهای خارجی از سال ۱۹۸۸(آمارهای انگلیس)

· در ۱۹۹۷، ۸۸% کادر پرستاری، مامایی و مراقبین بهداشتی، زن بودند در مقایسه با سهم ۳۳% آنها در کارکنان درمانی بیمارستان و دندانپزشکی. (اداره مرکزی آمار انگلیس)

· افزایش عمده در تعداد کارکنان

· بیشتر از نصف پزشکان عمومی ثبت نام کرده زن بودند(کتاب Wellard NHS۱۹۹۹، ۲۰۰۰-۱۹۹۹). 

چنین رویه هایی، تغییرات نیروهای کار را بازگو می کند. خانم های بیشتری نیروی کار اکثر کشورهای OECD را تشکیل می دهند (OECD را از لحاظ افزایش نرخ مشارکت بین سالهای ۱۹۸۷ و ۱۹۹۷ را ببینید). دلایل این قضیه که کاملاٌ پیچیده است ممکنست شامل تدارکات پیشرفته مراقبت از بچه ها استخدام پاره وقت بیشتر و تغییرات در الگوی استخدام مردان باشد.

چارچوب منابع انسانی ملی که برای NHS توسعه یافته (مثلاٌ دپارتمان بهداشت e۱۹۹۸) تأکید بیشتری روی ساختارهای سازمانی لازم، دارد. قوانین استخدام جدید که منطبق با فصل اجتماعی اروپا است روی الگوهای استخدام NHS تأثیر گذار است. تأکید بر تعامل بین کارگر و کارفرما در مرخصی والدین، مرخصی پدر یا مادر شدن و استفاده محدود از قراردادهای کوتاه مدت پیمانی منعکس شده است. زمان کار برای دکترهای تحت تعلیم اجباری نیست اما کلیه کارکنان سایر قسمتها را پوشش می دهد. بهبودهایی در شرایط کاری در تلفیق با سیاستهای خانواده دوستی ممکن است به استخدام محدود و استخدام فقط در منطقه جغرافیایی کمک کند و به حفظ متخصصین بالینی که در حال حاضر تعدادشان کم است کمک نماید.

اثرات نظارت بالینی و سیاستهای مدیریت منابع انسانی

تغییرات سیاست مدیریت انسانی و نظارت بالینی برای LIS دلایلی دارد.

اول: تأکید مشهود روی اثربخشی بالینی است. کارمند دفتری و اداری که وظیفه مراقبت از بیمار و LIS بهداشتی را دارند، در ارتباط با کیفیت مراقبت از بیمار و نظارت بالینی ، مورد قضاوت قرار خواهند گرفت.

دوم: غیرمحتمل است که تعداد کارکنان پاره وقت کاهش یابد و یک کارمند تمام وقت ممکن است به معنی دو فرد با نیازهای اطلاعاتی مجزا باشد. افزایش تعداد کارکنان درمانی زن که احتمال دارد خط مشی کاری اش را با مسئولیتهای خانوادگی تلفیق کند، به معنی است که برنامه ریزی برای ارائه خدمت، بسیار مشکل خواهد شد.

سوم: مدیران تحت فشارند تا نظارت بالینی را ارائه دهند. همانطور که Mintzberg در ۲۱ سال قبل نشان داد ” دو ابزار بسیار مؤثر برای کنترل سازمان از خارج عبارتند از (۱) حفظ تصمیم سازان بسیار قوی که رئیس اجرایی مسئول اعمال آن است و (۲) وضع کردن استانداردهای شفاف تعریف شده در مورد آن که به قوانین و مقررات منتقل می گردد (Mintzberg، ۱۹۷۹، ۲۸۹). تعداد منابع استانداردها، قوانین و مقررات شامل: راهنماها، چارچوبهای خدمتی برنامه های ارزیابی و چارچوبهای سنجش کارآیی که به طور مفصل توسط Taylor (۱۹۹۹) ذکر شده، سریعاٌ در حال افزایش است. انتظارات بیمار افزایش می یابد اما منابع محدود مانده و نیاز به مراقبت بهداشتی به طور آشکار بدون حد و مرز است. مدیران مراقبت بهداشتی نظرات متعددی برای متعادل سازی دارند و ابراز احساسات برای درمان مبتنی بر شواهد ممکنست بوسیله نیاز به تهیه شواهد سایر سنجشهای کیفیت خدمت تعدیل گردد در حالیکه کنترل بسته روی وضعیت مالی حفظ می شود. نیازهای اطلاعاتی مدیران بسیار متعدد است و ممکن است که اینچنین هم باقی بماند.

چهارم: جمعیت کارکنان درمانی در حال دور شدن از سلسله مراتب مردان روپوش سفید است اما فرصتها هنوز یکسان نیستند. مراقب متخصص تمام وقت هنوز به عنوان نرم به نظر می رسد حتی اگر دموگرافی آن در مدت زمان طولانی قبل از مراقب سنتی را به عنوان ابزار ارائه مراقبت تحت فشار گذاشته شده باید ترک شود(Davies ۱۹۹۰). کارکنان دون پایه درمانی ترجیح می دهند در خانه به مطالعه بپردازند و از مطالعه در کتابخانه بیمارستان اجتناب می کنند. برای سرویسهای اطلاعاتی نیروی کار منعطف هیچ حد و مرزی ارائه نشده است. برای بسیاری از متخصصین، کامپیوتر فردی خانگی مرزهای خانه کار و آموزش تخصصی را محو کرده است. دانشجویان ورودی به مراتب بالاتر آموزشی به طور فزاینده ای انتظار خواهند داشت که به شبکه موجود دانشگاه از خوابگاهها دسترسی داشته باشند. LIS بهداشتی لازم است سرویسهاطی را ارائه نماید تا نیازهای فارغ التحصیلان را با توجه به انتظارات آنها برآورده نماید.

رویه های آموزش متخصصین بهداشتی

دورة آموزش تخصصی بهداشت در دورة لیسانس در بریتانیا در حال دور شدن از حجم سنگین مسلمات به سمت یک راهبرد تدریی و یادگیری است که الف _ بیشتر مبتنی بر حل مسئله است ب _ اهمیت کار (تمرین) در جامعه را مشخص می کند و ج _ بر یادگیری مادام العمر تأکید می کند.

آموزش پرستاری در بریتانیا با حرکت از آموزش پرستاری قبل از رجیستر شدن به طرف آموزش بالاتر، تغییرات زیادی دیده است (پروژة ۲۰۰۰). از بررسی بخشهای ظاهری مشخص گردیده که کارکنان عملیاتی عمدتاٌ در مورد این تغییر دارای نظرات مثبت متعدد هستند چونکه معتقدند از دانشجویان جدید کارکنانی با تفکر بیشتر روی عمل خودشان و دنباله رو پژوهش ایجاد می کند (Jowett، Walton و Payne ۱۹۹۴، ۸۹). دورة آموزش پرستاری هم در برنامه های مطالعاتی قبل از رجیستری و هم بعد از رجیستری، اغلب بر تمرین بازتابی که توسط Schon (۱۹۸۷) رؤیا پردازی شده بود تأکید می کند که با نیاز به ارتقاء پژوهش در پرستاری و تمرین پرستاری مبتنی بر شواهد متحد شده است.

امیدها و فرضیات پیش برندة این تغییرات در فلسفة آموزشی و دورة آموزشی عبارتند از:

· متخصصین بهداشتی مهارتهای یادگیری مادام العمر را کسب خواهند کرد و سپس به طور فعال جستجو می کنند تا عملکرد خود را بروز کنند.

· یادگیری بیشتر به تمرین واقعی وابسته است اما بر پایة شواهد و دانش بنا نهاده شده است.

·  تمرین بهتر نیازهای جامعه را بازگو خواهد کرد ( مثلاٌ تأکید بیشتر بر روی حفظ سلامت به جای درمان بیماری).

برای تهیه کننده گان سرویس اطلاعاتی استنباطها عبارتند از:

· دامنة گسترده تر منابع لازمه ( دورة آموزشی گسترده تر)

· استفادة شدیدتر از منابع (تمرین مبتنی بر شواهد)

·  نیاز متحملتر برای پشتیبانی (یادگیری مادام العمر)

یادگیری مبتنی بر مسئله

برای LIS بهداشتی، یادگیری مبتنی بر مسئله (PBL) مشخص شده که فرصتهای بیشتری برای تلفیق سرویسهای اطلاعاتی در داخل دوره های آموزشی لیسانس ارائه می دهد. Eldredge و همکاران (۱۹۹۸) شرح دادند که چگونه کتابدارن (رابطین کتابخانه) در دانشگاه نیومکزیکو با کارکنان و دانشجویان همکاری کردند تا یادگیری در موارد شبیه سازی شده را برای فاز یک دورة آموزشی مدرسة پزشکی را پشتیبانی نمایند. Fitzgerald(۱۹۹۶) بحث می کند که چگونه نقش کتابدار در دانشگاه Mc Master توسعه یافته است. Schilling و همکاران (۱۹۹۵) مؤلفة کتابدار دورة تحصیلی PBL را ارزیابی کردند و فهمیدند که خدمات مفید یا خیلی مفید هستند.

اساساٌ شاید معرفی یادگیری PBL استفادة دانشجویان را از کتابخانه افزایش دهد (Marshall و همکاران، ۱۹۹۳؛ Rankin . ۱۹۹۶). در حالیکه این موضوع خوشایند است، تجربة پروژة ۲۰۰۰، با حرکت آن از آموزش متنی بر اتاق عمومی بیماران بستری در داخل آموزشهای بالاتر، هشدار می دهد که کتابداران ممکن است به طور ناگهانی مجبور باشند تا از عهدة افزایش سریع تقاضا با منابع محدود که منطبق با تقاضا نیست، برآیند.

برای بسیاری از کتابداران معرفی یادگیری مبتنی بر مسئله و تمرین بازتابی در دوره های آموزشی در آن زمینه ها خوشایند بوده که باید:

· ارائه فارغ التحصیلان با با طرز تفکر آگاهتر به سمت جستجوی متون و ارزیابی حیاتی

·  افزایش آمار استفاده از کتابخانه هم در سطح لیسانس و هم در سطح فوق لیسانس

بعضی از مطالعات پیشنهاد کرده اند که PBL نوشدارویی که بنظر می رسد، نیست. Christakis (۱۹۹۵) نشان داد که علیرغم آنکه طرحهای پیشنهادی زیادی که آموزش پزشکی را اصلاح نموده اند، موضوعات (دانش پزشکی burgeoning، لازمة مهارتهای جامعتر) به طور شگفت انگیزی ثابت باقی مانده اند. Mc Gowan (۱۹۹۵) ادراکات یادگیری مادام العمر را در بین فارغ التحصیلان دوره های آموزشی سنتی و فارغ التحصیلان دوره های آموزشی مبتنی بر حل مسئله را مقایسه نموده است.تنها اختلاف اماری معنی دار، یک حق تقدم برای آموزش پزشکی مداوم به عنوان روشی برای کسب دانش جدید، بود. این موضوع به امکان اینکه دانشجویان PBL از تجربة مدرسة پزشکی اشان بیشتر از دانشجویان دنبال کنندة دورة آموزش سنتی لذت می برند و پذیرش بیشتری برای درک آموزش پزشکی مداوم رسمی دارند. فارغ التحصیلان هر دونوع دورة آموزشی بر همکاران به عنوان اولین منبع اطلاعاتی خود تکیه دارند و فارغ التحصیلان PBL استفادة بیشتر از کتابخانه های بهداشتی نکردند. شواهد دوپهلو است و ممکن است بیانگر مشکل بودن ارزیابی اثربخشی هر برنامه آموزشی باشد. مطالعات کمی دربارة ارزیابی PBL که بتواند به طور مفید ترکیب شود، انجام شده است (Woodward، ۱۹۹۷).

ایده ای که مهارتهای حل مسئله حفظ خواهند شد و آنکه اینها شامل یک طرز تفکری خواهند شدکه به سمت جستجوی شواهد خواهد رفت به سادگی با مطالعات استدلالی بالینی که پیشنهاد می کند که مهارتهای حل مسئله بطریقی با دانش زیست پزشکی در می آمیزد، تطبیق داده نمی شود. توسعة تئوریهای زیادی دربار[ استدلال بالینی (Boshuizen و SchmidtT، ۱۹۹۲؛ Greon وPatel, Evans ، ۱۹۸۹)وجود دارد، اما اکثر آنها پیشنهاد می کند که کارشناسان به طور مرسوم مشکل را حل نمی کنند (Schmidt، Norman و Boshuizen، ۱۹۹۰).

یک نتیجه گیری محتاطانه ممکنست آن باشد که توسعة مداوم تخصصی نیازمند پشتیبانی مداوم دارد تا مهارتهای اطلاعاتی ارتقاء یابند. هنوز مشکلاتی در اطمینان از آنکه آموزش دهنده ها و کتابداران تشریک مساعی و همکاری کنند تا اطمینان حاصل گردد که مهارتهای اطلاعاتی به طور مؤثر در دورظ آموزشی تلفیق گردیده اند، وجود دارد. مرحلة برنامه ریزی که مهم است، ساده نیست: کتابداران باید فرصتی برای ارزیابی از طریق سنجش مختصر یا ظاهری دانشجویان ، موفقیت تدریس و پشتیبانی آنها (Urquart و همکاران ۱۹۹۹، فصل۷) بویژه در سطح فوق لیسانس، داشته باشند.

نقشهای متخصص بهداشت و تغییر رابطة بیمار/ متخصص 

متخصص بهداشت ابتدائاٌ درگیر در تهیه یا پشتیبانی مراقبت بیمار هستند اما نقشهای دیگری دارن که متخصصان بهداشتی دارند که عبارتند از ” فراهم کنندة مراقبت فنی تخصصی”. اکثر نقشها به طریقی نقش تکنسین مراقبتی را حمایت می کنند. با این وجود ایجاد تمایز بین الگوهای نیاز اطلاعاتی و استفاده از نقشهای “شرکت کننده”، “آموزشی”، “پژوهشی” و “مدیریتی” مفید است. خود متخصصان ممکنست این تمایزات را تشخیص ندهند، واقعیتی که باید از آن آگاه شد. Brember و Leggate (۱۹۸۵) نقش محقق/ شرکت کننده را شناسایی کردند، کارکنان بالینی که نقشهای متعددی را در زمانهای مختلف در مکانهای مختلف انجام می دهند. هدایت کننده گان بالینی، نه تنها کلینیسینها بلکه مدیران هم هستند. تعادل مشکل است و اغلب ارزشهای تخصصی در طی سالهای زیادی تلقین شده اند، چشم انداز اهمیت تغییرات خاص را تحت تأثیر قرار داده اند.

تغییر نقشهای متخصصین و بیماران

افزایش مصرف گرایی رابطة بین متخصص بهداشت و بیمار یا مشتری را تحت تأثیر قرار داده است. رابطة سنتی این است که بیمار به عنوان دریافت کنندة غیرفعال مراقبت بهداشتی است: رابطة جدید فرض می کند بیماران، مراقبین آنها و گروههای اجتماعی باید بیشتر در تصمیم سازی بالینی در گیر هستند (NHS اجرایی، ۱۹۹۶). علیرغم این، بعضی از مفسران نشان داده اند که تصمیم سازی در نقطة ارائة خدمت، امتیاز ویزة متخصصان بهداشتی است:”حیاط خلوت عملیات تخصصی : روشی است که در آن تصمیمات سطح بالاتر دربارة تأمین هزینه به تصمیمهای بالینی تبدیل ماهیت می دهد و اینکه چگونه محدودیتهای منابع قضاوتهای پزشکی را در مورد درمان تحت تأثیر قرار می دهد (Klein، Day و Redmayne، ۱۹۹۶، ۸۳). برنامه های برای تبیین یک جانشین برای منشور بیمار کاملاٌ موفقیت آمیز نبوده است. مفهوم منشور بیمار که توسط دولت محافظه کار سابق در بریتانیا ترویج شد، آگاهی را از نقطه نظر بیمار افزایش می دهد. با این وجود متخصصان بهداشتی از تحمیل شرایط و تدوین هدف آزرده خاطر می شوند که ممکن است که ممکن است از اهداف بالینی دور شود. منشور جدید، تشریک مساعی بهتری را جستجو می کند اما پاسخها توصیه می کنند که رایزنیهای بیشتری لازم است.

آموزش دهنده های تخصصی و رهبران عقاید

بسیاری از متخصصان بهداشتی هم به شکل رسمی (به عنوان مربی، معلمان بالینی، ناظرین آموزشی بالینی) و هم به شکل غیر رسمی ( به عنوان “رهبران افکار عمومی” یا “دروازه بان اطلاعات” یا “عوامل تغییر”) آموزش می دهند. LIS گرایش دارد تا ببیند که متخصصان بهداشتی بیشتر در نقش آموزش رسمی اشان ظاهر می شوند. هر دو پروژه های ارزش و EVINCE نشان دادند که الگوهای واقعی همانگونه که بازگو کنندة انواع اطلاعات درخواست شده برای ارائه به کتابخانه هستند، الگوهای واقعی نیاز اطلاعاتی و استفاده در عمل را بازگو نمی کنند ( Urquhart و Hepworth، ۱۹۹۵ الف و ب؛ Davis و همکاران، ۱۹۹۷). کتابخانه ها تمایل دارند تا مورد استفاده قرار گیرند تا نیاز رسمی آموزشی را یا برای تدریس ( تخصصهای دیگر) یا برای یادگیری (در سطوح قبل از رجیستری، بعد از رجیستری یا فوق لیسانس) برآورده کنند. چنین نیازهایی ممکنست مخصوص باشند (مثلای چه شواهد پژوهشی برای اثربخشی درمان یک داروی خاص است؟) اما تعریف آموزش غیر رسمی ممکنست سخت باشد و سؤالات آن بیشتر مبهم و دوپهلو باشد. عمدة اموزش غیر رسمی ممکنست در عمل بیشتر برای تقویت ارزشهای تخصصصی همراه با بررسی نیازمندی به اطلاعات و ارتباطات در امور پزشکی به کار رود که نیازمندی به اطلاعات متنوع هستند و نیز نمی توان بطور کامل و قطعی آنرا تعیین نمود. اطلاعات مورد نیاز بیشتر جزئی هستند تا کلی. نیاز به دانش برای تفسیر برخی از موقعیت هابکار می رود. صاحب نظران در بیشتر موارد وقتی که کارکنان مراکز بهداشتی با آنها مشاوره می کنند از این موضوع آگاهی ندارند. اگر چه استرات‍ژی معمول جستجوی در جامعه پرستاری احتمالا بررسی متون و مقالات مروری است ولی اغلب این قشر از جامعه پزشکی به دنبال اطلاعات جزئی در مورد وظایف خود هستند.

کارشناسان علوم بهداشتی در جایگاه یک محقق

نقش یک محقق آشنا نمودن افراد با کارکنان LIS است. تحقیق به دسترسی محقق به آخرین اطلاعات مربوط به موضوع مورد نظر بستگی دارد. بعلاوه، محققین قادر هستند اطلاعات سیستم های بهداشتی را ارتقاء دهند. اثر بخشی سیستم های کلینیکی و بهداشتی نیازمند آگاهی کارشناسان از تحقیقات و مطالعات گوناگون است، ولی بیشتر این افراد به دنبال تامین نیاز های زندگی روزمره خود هستند تا مقالات تحقیقاتی. بنابراین تعداد کمی از کارشناسان مذکور از محققین فعال هستند، و در مقابل هر روز بر تعداد محققین غیر فعال افزوده می شود.

کارشناسان علوم بهداشتی در جایگاه یک مدیر

برخی از کارشناسان علوم بهداشتی مدیر هستند و انتظاراتشان از یک کارمند، مربی و محققان متفاوت است. تمرکز عملکرد کارمند، مربی و محقق به طور عمده بر ارتباطات فرد- فرد یا نقش فردی است. ولی مدیر بیشتر نقش یک رهبر اجرایی را دارد و با کارشناسان دیگر کار می کند و با گروهی که فرد در آن قرار می گیرد بطور درون و برون گروهی ارتباط بر قرار می کند. یکی از نتایج مطالعات Value و EVINCE ‌ این بود که مفهوم واژه همکار از نظر یک دکتر با دکتر دیگر یا از نظر یک پرستار با پرستار دیگر متفاوت است. واژه هایی نظیر همکار یا تیم مراقبت بهداشتی را باید با احتیاط مورد استفاده قرار داد. اشتراک اطلاعات در بین گروه های مختلف از کارشناسان ممکن است با اشتراک اطلاعات بین گروه های مشابه متفاوت باشد. تاکید بر آموزشInter-professional ممکن است این موضوع را تغییر دهد، ولی نگرش کارشناسان اغلب ریشه دار و عمیق است و کمتر دستخوش تغییر می گردد. Head در سال ۱۹۹۶میلادی به اشاره نمود که مدیرانی که از بین کارشناسان علوم بهداشتی یک مجموعه انتخاب می شوند از الگوی اطلاعات مورد نیاز متفاوت از الگوی اطلاعات مورد نیاز مدیرانی است که از بیرون مرکز خدمات بهداشتی به طور مستقیم انتخاب شده اند

هدایت فعالیت کارشناسان علوم بهداشتی

انتظارات گوناگونی در خصوص رهبری و هدایت یک کلینیک وجود دارد. اولا” کارکنان نیازمند بروز رسانی اطلاعات خود هستند. این افراد بایستی از مهارت کافی در عملکردشان برخوردار باشند. همچنین گرد آوری یک گروه از کارشناسان با دانش به روز رسانی شده و ماهر جهت دستیابی به خدمات بهداشتی با کیفیت بالا ضروری نمی باشد. دستیابی به عملکرد خوب به فاکتور ها ی متعددی بستگی دارد. Nowlen در سال ۱۹۸۸ به ۳ مدل جهت آموزش مداوم کارشناسان سیستم های خدمات بهداشتی دست یافت. این ۳ مدل عبارتند از: مدل به روز رسانی، مدل مهارت و مدل عملکرد.

در دو مدل اول تاکید بر فرد است، ولی در مدل عملکرد تاکید بر اهمیت فرد موجود در یک فرهنگ و تجربیات قبلی فرد است. عملکرد فرایندی پیچیده است و به ندرت توسط متغییرهای دیگر دستخوش تغییر می شود.

الگوهای اطلاعات مورد نیاز و کاربرد آنها: مدارک پژوهشی

در این بخش فاکتور هایی که ممکن است الگوی اطلاعات مورد نیاز و کاربرد آنها را تحت تاثیر قرار دهند مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت. تعیین این فاکتورها می تواند در پیش بینی نیازمندیهای آینده و نیز برنامه ریزی یاری رسان باشد. در اغلب موارد نیازمندی به اطلاعات نادیده گرفته می شود، ولی در LIS باید چنین نیازمندیهایی را پیش بینی نمود.

ادغام مدارک و مستندات

ادغام مدارک و مستندات به دلایل گوناگون متفاوت است. در برخی از مطالعات ممکن است ارزیابی اثر بخشی یک مرکز خدمات بهداشتی خاص یا یک منبع اطلاعاتی نظیر Medline پیش بینی نیازمندی های آینده را با مشکل روبرو کند. معمولا” مطالعات کمی از نظر جغرافیایی، دامنه، وسعت، گروه هدف و … محدود می شوند و در نتیجه تعمیم نتایج با مشکل روبرو می شود. اگرچه مطالعات کیفی دانش با ارزشی را در اختیار قرار می دهند. ولی معمولا” سوالات بر پاسخ ها غلبه دارند. بنابراین ادغام مستندات و مدارک در برخی از حالات الگوی اطلاعات مورد نیاز کارشناسان را ارائه می دهند.

به دلایل زیر ادغام مدارک ومستندات مربوط به این موضوع به دلایل زیر با مشکل روبرو است:

· در طراحی یک تحقیق چنین فرض شده است که تنها یک هدف یا تنها یک هدف اصلی وجود دارد.

· مطالعات تهیه کنندگان در کتابخانه ها به سمت کشف دلایل استفاده از منابع خاص(چاپی یا الکترونیکی) است. پروژه ISBN ‌ نمونه ای از این مطالعات است که به بررسی دلایل استفاده از منابع اطلاعاتی خاص ( کتاب، مجله، منابع الکترونیکی و …) در دو گروه از دانشجویان رشته پرستاری و فارغ التحصیلان این رشته پرداخته است.

مطالعات دیگر نشان می دهد که الگوی تعیین اهداف خیلی پیچیده است و جستجوی اطلاعات به ویژه اطلاعاتی که در مقالات مروری یا در منابعی نظیر کتابخانه Cochrane یا بانک اطلاعات Medline وجود دارد زمانی انجام می گیرد که بیش از یک دلیل برای جستجوی اطلاعات وجود دارد. نتایج پروژه Value و EVINCE نشان داد که الگوی اطلاعات مورد نیاز پیچیده است و اغلب بیش از یک دلیل برای جستجوی اطلاعات وجود دارد. پرسنل مراقبت از بیماران ۳۷ درصد از افرادی که به جستجوی اطلاعات عمومبی می پرداختند را تشکیل می دادند. در مطالعه EVINCE مشخص گردید که ۷۱ درصد از افرادی که به جستجوی اطلاعات عمومی می پردازند وظیفه مراقبت از بیماران را بر عهده دارند، ولی تنها در ۱۷ درصد از این افراد تنها یک دلیل برای جستجوی اطلاعات وجود دارد.

همانگونه که قبلا اشاره شد یک کارشناس علوم بهداشتی ممکن است وظایف کاری مختلفی را بر عهده داشته باشد و در حین بررسی الگوی جستجوی اهداف بایسی وظایف کاری مختلف را مورد توجه قرار داد.

الگوی اهداف جستجوی اطلاعات مشاهده شده توسط کتابخانه ها با الگوی مشاهده شده در بخش خدمات بهداشتی تفاوت دارد. کتابخانه ها بیشتر به این دلیل مورد توجه قرار می گیرند که می توانند جواب هایی را برای سوالات بوجود آمده در حین آموزش یا پژوهش ارائه دهند.

پژوهشگران خدمات کتابخانه ای نظیر مجلات، بانک های اطلاعاتی و اینترنت را جهت دستیابی به اهداف یک پژوهش به طور گسترده مورد استفاده قرار می دهند. ولی از همکاران خود نیز مشاوره می گیرند.

منابع اطلاعاتی منتشر شده نظیر مقالات و متون تحقیقاتی یا آمار فعالیت های بیمارستانی اطلاعات Hard را تشکیل می دهند. ولی بسیاری از کارشناسان مراکز بهداشتی و مدیران نیاز به استفاده از اطلاعات Soft دارند که از مردم به دست آمده است. افراد مذکور اغلب نیازمند استفاده از هر دو نوع منابع اطلاعاتی ( Soft or Hard) جهت پاسخ دهی به مشکلات خود هستند.

یک مطالعه بر روی مدیران در NHS نشان داد تعیین نشانگر های مناسب جهت تعیین کیفیت مکان های ارائه خدمات بهداشتی با مشکلات فراوانی همراه است. مدیران نیازمند استفاده از مدارک کلینیکیHard به منظور اخذ تصمیم هستند. در سال ۱۹۹۶ میلادی Beaty در مطالعه ای بر روی مدیران مراکز ارائه خدمات بهداشتی ایرلند مشاهده نمود در حدود ۹۸ درصد از مدیران مورد مطالعه دلیل استفاده از متون علمی را به روز رسانی اطلاعات خود و ۷۷ درصد از آنها، دلیل استفاده از مدارک را اخذ تصمیم معرفی نموده اند.

آیا دسترسی راحتر و بیشتر به منابع اطلاعاتی استفاده از آنها را افزایش خواهد داد؟

جستجوی اطلاعات مستلزم تلاش و فعالیت است و معقولانه به نظر می رسد که اگر منابع اطلاعاتی بیشتر در دسترس افراد قرار گیرند میزان تلاش و فعالیت مذکور کاهش خواهد یافت و در نتیجه احتمال استفاده از منابع بیشتر خواهد شد، با این وجود بایستی فاکتور های دیگر را نیز در نظر گرفت. در جستجو زمان بر که زمان زیادی صرف جستجوی اطلاعات می شود وظایف کاری و ویژگی های فردی بر تصمیم گیری جهت جستجوی اطلاعات تاءثیر می گذارد. به علاوه بیشتر مقالات و مستندات پزشکی توسط محققین و برای محققین دیگر نوشته شده است و معمولا” تنها تعداد محدودی از سوالاتی که در دوره مراقبت از بیماران بوجود می آید را می توان با استفاده از آنها پاسخ داد. حتی از بانک های اطلاعاتی نظیر کتابخانه Cochrance نمی توان به طور آنی استفاده نمود. شاید استفاده از مدل جستجوی دو مرحله ای مفید باشد. در این مدل در مرحله اول فواید جستجو مورد توجه قرار می گیرند و سپس از بین منابع مختلف، تعدادی انتخاب می شوند. در مرحله دوم در دسترس بودن منابع مورد توجه قرار می گیرند. وجود انگیزه در بین پرسنل و کارشناسان علوم بهداشتی جهت جستجوی اطلاعات و پاسخ گویی به سوالات مطرح شده به فاکتور های شخصی،‌ نوع وظیفه، سختی کار، مشکلات بیماران، احتمال دستیابی به پاسخ و … بستگی دارد. مثلا Klein و همکارانش در سال ۱۹۹۴ در بررسی اثر بخشی جستجوی On- line در یافتند که افرادی که در انجام یک تحقیق بیشتر مشکل دارند هزینه بیشتری را به مراکز بهداششتی تحمیل می کنند.

آیا نیازمندی کارکنان بخش مراقبت های بهداشت اجتماعی با نیازمندی پرسنل بیمارستانی تفاوت دراد؟

از گذشته های دور بیشتر LIS بهداشتی در بیمارستانها و یا در مجاورت مراکز تحصیلات تکمیلی پزشکی قرار داده شده اند. ولی در حال حاضر این کتابخانه ها در زمینه های مختلف مشغول به سرویس دهی به کلیه کارکنان هستند، ولی افراد کتاب دار نیازمندیهای کارکنان مراکز بهداشتی اجتماعی را مورد توجه قرار داده اند. نیازمندی به اطلاعات در بین کارکنان مراکز بهداشتی دور از بیمارستانها متفاوت از نیازمندیهای افراد شاغل در بیمارستانه است. این نیازمندیه را باید مورد توجه قرار داد.

بهتر است سوال مذکور در این بخش را چنین بپرسیم: تاثیر محل قرار گیری مراکز بهداشت اجتماعی و شغل بر الگو اطلاعات مورد نیاز چگونه است؟

گروه بندی پرسنل بر حسب شغل یا محل کار مفید خواهد بود و می توان بر حسب آن برنامه ریزی نمود، ولی تنها اگر اطلاعات مورد نیاز و دانش افراد در یک گروه مشابه باشد. در طول دوره تحصیلات تکمیلی می توان گفت که بیشتر دانشجویان پزشکی سال سوم الگوی جستجوی اطلاعات خاصی را از خود نشان می دهند و انتظار می رود با پیشرفت تحصیلی، دانش و تجربه این افراد الگو مذکور را دچار تغییر می کند. پس از فراغت از تحصیل ویژگی های شخصیتی این افراد می تواند الگوی جستجوی اطلاعات را تحت تاثیر قرار دهد. در پروژه EVINCE روش های مختلفی در گروه بندی پرستاران استفاده شد و نتایج نشان داد که اختلاف ناچیزی در الگوی استفاده از منابع اطلاعاتی وجود دارد. اگر چه ممکن است حجم نمونه کم بوده، به نحویکه اختلاف مذکور مشاهده شده است، ولی وجود اختلاف معنی دار کم بین اهداف مربوط به اطلاعات مورد نیاز مشاهده شد. کارکنان بیمارستانهای فعال و سرویس های ارائه اطلاعات دارویی به طور قابل توجه بیشتر از پرسنل مراکز بهداشتی از منابع ward استفاده می نمودند.

آیا استفاده از اطلاعاتی که توسط LIS در اختیار کارشناسان علوم بهداشتی قرار می گیرد در بهبود و ارتقاء تصمیم گیری های کلینیکی این افراد یاری رسان است؟

مشکلی که می توان بدان اشاره نمود این است که آیا اطلاعاتی که در اختیار کارکنان مراکز بهداشتی قرار می گیرد مفید است یا خیر. معمولا” بین در یافت اطلاعات و استفاده از آن مدت زمانی سپری خواهد شد. مطالعات مختلف نشان می دهد که LIS و منابعی نظیر MEDLINE بیشتر به منظور آموزش و تحقیق استفاده می شوند تا مراقبت های بهداشتی مستقیم. بسیاری از کتابخانه های مرتبط با علوم بهداشتی علاقمند به دانستن این موضوع هستند که آیا در دوره مراقبت های بیمار اثر بخشی دارند یا خیر. در این راستا متدولوژی هایی جهت تعیین تاءثیر یا عدم تاءثیر اطلاعات دریافتی از کتابخانه ها بر تصمیم گیریهای کلینیکی تدوین شده است. در بسیاری از مطالعات از متدولوژی Rochester‌ استفاده شده است.

نتایج مطالعه ای بر روی ارزش اطلاعات نشان داد که در طراحی یک مطالعه بایستی دیدگاه ها یا چشم انداز های کاربر را مد نظر قرار داد.

ارتقاء مهارت های اطلاعاتی کارشناسان علوم بهداشتی

حصول اطمینان از استفاده مفید مدارک و مستندات حاصل از پژوهش های مربوط به علوم بهداشتی در عمل، آگاهی، آموزش و … ضروری است. کتابداران از مدت ها پیش به چالش های موجود در درخواست های ساده کلینیکی آگاهی دارند. بررسی ۴۰۰۰ کاربر نهایی توسط NLM نشان داد که پزشکان بالینی ترجیح می دهند که اطلاعات مورد نیاز خود را شخصا” جستجو کنند و دلیل این امر را آشنایی با موضوع ، دستیابی سریعتر به نتایج و لذت بردن از تحقیق ذکر می کنند. دسترسی به خلاصه مقالات، مقالات مروری و رهنمد ها به راحتی امر جستجو کمک می کند. بخشی از وظایف کتابدار متقاعد نمودن کارشناسان علوم بهداشتی به این امر است که آموزش و حفظ آن ضروری است.

یکی از مشکلاتی که وجود دارد تعیین نوع اطلاعات است . برخی از اطلاعات در حل یک مشکل یاری رسان هستند و برخی دیگر رسمی یا غیر رسمی هستند. نتایج پروژه EVINCE نشان داد که ۲۵ درصد از کارشناسان پرستاری از مهارت کافی در جستجوی اطلاعات برخوردار هستند. همچنین ۲۰ درصد از دانش محدود نسبت به منابع و مهارت هی اطلاعاتی برخوردار هستند. آموزش در کسب مهارت های اطلاعاتی یکی از وظایف دانشجویان علوم بهداشتی است و ولی آموزش مذکور محدود است و در مطالعاتی نیز بازخورد طولانی مدت آن مشاهده شده است. کتاب داران نیز نیاز به آموزش دارند. آموزش کتابداران می تواند در بهبود و ارتقاء کارایی این افراد در ارائه اطلاعات به کارشناسان علوم بهداشتی موثر باشد. بنابراین کتاب داران را باید در برنامه های آموزشی مورد توجه قرار داد.

بحث ونتیجه گیری

در این فصل برخی از تغییرات روی داده در نیروی انسانی مراکز خدمات بهداشتی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. از این تغییرات می توان به چند بخشی شدن خدمات بهداشت درمانی، افزایش تعداد خانم های پزشک،‌ افزایش تعداد قوانین دولتی در مورد مراقبت های بهداشتی خانواده ها. به منظور رفع نیازمندیهای اطلاعاتی پرسنل مراکز ارائه خدمات بهداشتی، کتابخانه ها بایستی به دقت طراحی و آماده شوندکه بتوانند نیازمندیهای اطلاعاتی کاربران را تامین کنند.

ایجاد تغییرات در چگونگی آموزش کارشناسان علوم بهداشتی به سمت استفاده از مدارک و مستندات علمی در عمل نیازمند گذشت زمان طولانی است.روش هایی نظیر Problem based learning

را می توان در این راستا استفاده نمود، ولی این روش را باید با دقت طرح ریزی نمود. کارشناسان علوم بهداشتی وظایف مختلفی را بر عهده دارند که شامل کارمند، بازرس، محقق و مربی هستند. الگوی اطلاعات مورد نیاز و کاربرد آنها بر حسب وظیفه فرد متفاوت خواهد بود. رهبری یک کلینیک، پیشرفت و فعالیت با استفاده از مدارک نیازمند آشنا شدن کارشناسان علوم بهداشتی از آخرین قوانین است.کتابخانه ها می توانند کارشناسان علوم بهداشتی را در هر یک از وظایف مذکور یاری و حمایت کنند، ولی جهت انجام موفقیت آمیز این حمایت، افراد کتاب دار بایستی با راه های تولید دانش و چکونگی به روز رسانی کتابخانه های خود آشنا شوند.

الگوی اطلاعات مورد نیاز و کاربرد آنها بسیار پیچیده است همگام با توسعه تکنولوژی دستخوش تغییر می شوند، ولی مدارک و شواهد موجود می تواند در پیش بینی نیازمندیهای آینده یاری رسان باشد. ارزیابی آموزش کاربران و حمایت از آنها بویژه پس از دوره تحصیلات تکمیلی و فراغت از تحصیل محدود است. این مشکل با مشکل ارزیابی اثر بخشی کتابخانه ها و سرویس های اطلاعاتی همراه شده است. متدولوژیها در حال توسعه هستند و نیز آینده امیدوار کننده است.کتابخانه بیمارستانها بایستی با تولید کنندگان علم و آموزش گیرندگان همسان سازی شوند، زیرا آموزش گیرندگان بایستی همواره از اطلاعات کتابخانه ای در عمل استفاده کنند.

نکات کلیدی

· تاکید بیشتر بر نیازمندی کارشناسان مراکز خدمات بهداشتی به اطلاعات مستلزم پاسخ گویی بیشتر کتابخانه ها است.

· روش آموزش Problem-based learningکارشناسان علوم بهداشتی می تواند آنها را به سمت استفاده بیشتر از مدارک در عمل سوق دهد، ولی این روش را بایستی به دقت مورد ارزیابی قرار داد.

· الگوی اطلاعات مورد نیاز واستفاده از آنها پیچیده است و بایستی نیازمندی اطلاعات رسمی و غیر رسمی را نیز مورد توجه قرار داد.

· کتابداران بایستی هماهنگ با مراکز آموزشی و مراکز آموزش مداوم فعالیت کنند. 

** آنچه در بالا مطالعه کردید  فصل دو از کتاب ” مدیریت دانش شخصی در علوم سلامت ”   ترجمه‌ی محتویات کتاب Managing Knowledge in Health Service  می باشد که توسط آقای  ” دکتر احمد فیاض‌بخش ” و دانشجویان ایشان ترجمه گردیده است جهت مطالعه دیگر فصول این کتاب اینجا را کلیک کنید .