اینترنت چیست ؟
اینترنت (به انگلیسی: The Internet) را باید بزرگترین سامانهای دانست که تاکنون به دست انسان طرّاحی، مهندسی و اجرا گردیدهاست. این شبکهٔ عظیم جهانی، در اواخر سال ۱۹۶۰ م و با انگیزهٔ همکاری، دسترسی چندسویه به منابع و مهارتهای محاسباتی، و امکانپذیر شدن کار در زمینههای بینرشتهای علوم و مهندسی شروع شد. تنها از اواسط دههٔ ۱۹۹۰ است که اینترنت به صورت یک شبکهٔ همگانی و جهانشمول درآمدهاست. وابسته شدن تمامی فعّالیتهای بشر به اینترنت در مقیاسی بسیار عظیم و در زمانی چنین کوتاه، حکایت از آغاز یک دوران تاریخیِ نوین در عرصههای گوناگون علوم، فنّآوری، و به خصوص در نحوه تفکّر انسان دارد.
شواهد زیادی در دست است که از آنچه اینترنت برای بشر خواهد ساخت و خواهد کرد، تنها مقدار بسیار اندکی به واقعیت درآمدهاست.
ساختار اینترنت
اینترنت را میتوان شبکهای عظیم متشکّل از میلیونها رایانه مختلف دانست که از شبکههای مختلف با کاربران گوناگون، و دارای اهداف محاسباتیِ متعدّد به وجود آمدهاست، ولی در نهایت به صورت یک شبکهٔ جهانشمولِ واحد و در مقیاس جهانی به هم متّصل شدهاست.
تاکنون، طرّاحی و ایجاد اینترنت بر اساس سیستمهای گوناگونی انجام گرفتهاست. از جملهٔ مهمترین آنها باید سیستم دو ردیفه (two-tier architecture)، سیستم سهردیفه (three-tier architecture)، و نیز چند ردیفه (multi-tier architecture) را برشمرد.
به طور کلّی، همهٔ رایانههای موجود اینترنت را میتوان به دو دسته تقسیم کرد:
* رایانههای سرویسدهنده
سرویسدهندگان خدماتی را مانند وب و افتیپی برای سایر سامانهها فراهم میکنند. از سوی دیگر، سرویسگیرندگان سامانههایی هستند که برای دستیابی به این خدمات، به سرویسدهندگان وصل میشوند. یک رایانهٔ سرویسدهنده میتواند چند سرویس را فراهم کند. برای مثال، میتوانیم روی یک سرویسدهنده، نرمافزار وب سرور و میل سرور نصب کنیم.
یکی از استفادههای اینترنت شرکت در گروههای مختلف اینترنتی است مثل مجموعهٔ گروههای اینترنتی یاهو (Yahoo!). کسانی که میخواهند عضو این نوع گروهها شوند باید یک ID در یاهو داشته باشند که این کار بسیار سادهای است .گروههای یاهو به بخشهای بسیار متنوّعی تقسیم میشود که در صفحهٔ اوّل یاهو گروپ (Yahoo! Group) دستهبندیهای آن وجود دارد.
نشانی آیپی
اینترنت یک شبکهٔ رایانهای بینالمللی متشکل از شبکههای رایانهای کوچکتر است که با روش سوییچینگ بستهها و با رعایت پروتکل TCP/IP و پروتکل اینترنت و چند پروتکل ارتباطی دیگر، پیوند دارند و به مبادلهٔ دادهها میپردازند. به هر رایانه در اینترنت یک (و در مواقعی چند) نشانی منحصر به فرد به نام «نشانی پروتکل اینترنت» اختصاص داده میشود که به اختصار آن را آیپی میگوییم. آیپی از چهار بخش عددی تشکیل شده که با نقطه از هم جدا میشوند (مانند ۱۹۹٫۲۱۱٫۴۵٫۵). هر بخش میتواند از ۰ تا ۲۵۵ باشد (۸ بیت یا ۱ بایت). پس ۲ بتوان ۶۴ آدرس مختلف داریم. هر رایانه در اینترنت آیپی یگانهای دارد (در این مورد استثناهایی وجود دارد). سرویسدهندگان اینترنت عموماً آیپیهای ثابتی دارند که تغییر نمیکند. رایانههایی که با خطّ تلفن به اینترنت وصل میشوند آیپی پویا دارند، یعنی در هر تماس، آیپی آنها را ISP اختصاص میدهد و احتمالاً هر بار که به اینترنت وصل میشوند آیپی متفاوتی میگیرند. برای دیدن آیپی رایانه خود میتوانید از برنامه winipcfg.exe (در ویندوز ۹۵ و ۹۸ و ME) یا ipconfig.exe (در ویندوز ۲۰۰۰ و XP) استفاده کنید. اگر از لینوکس یا یونیکس (یا سیستمهای مبتنی بر آنها) استفاده میکنید، از دستور ifconfig استفاده کنید.
IPها دارای ۴ کلاس هستند:
* کلاس A: عدد اوّل از ۰ تا ۱۲۶. مثال:۱۲۶٫۲.۳٫۱
* کلاس B: عدد اوّل از ۱۲۷ تا۱۹۱. مثال: ۱۵۴٫۵.۱٫۵
* کلاس C: عدد اوّل از ۱۹۱ تا ۲۲۳. مثال:۲۰۳٫۵۲٫۴۵٫218
* کلاس D: عدد اوّل از ۲۲۳ تا انتها. مثال:۲۵۴٫۲۳٫۵۴٫۹
نام دامنه
DNS
DNS مخفف ِD = domain دامنه N = name نام S = Service سرویس ترجمه کلمه به کلمه آن در فارسی (سرویس دامنه نامها) معنی میشود ، اما این ترجمه به نظر کمی نامفهوم میآید که درست آن میتواند به این شکل تشریح شود ( سرویسی که با گرفتن کد چهار رقمی IP نام آنها را به شما تحویل میدهد).
(سیستم نام حوزه) وظیفه ترجمه نام سرویسدهندگان را به آدرس IP دارد. فرض کنید آدرس سایت www.chaaparel.com را در جستجوگر تایپ میکنید. کاوشگر این نام را به سرویسدهنده DNS در ISP شما میفرستد. سرویسدهنده DNS با برقراری ارتباط با سرویسدهنده نام ریشه (root name server)، سرویسدهنده نام com را پیدا کرده و آدرس IP ی chaaprel.com را از سرویسدهنده com بدست میآورد. در مرحله بعد با DNS در chaaprel.com تماس میگیرد تا نشانی IP سرویسدهنده وب www.chaaparel.com را بدست بیاورد. بعضی از پسوند های دامنهها (tld) عبارتاند از : com سازمانهای تجاری/ edu انتیتوهای آموزشی/ gov سازمانهای دولتی/ mil سازمانهای نظامی/ net ارائه دهندگان خدمات شبکه/ org سازمانها و همچنین حوزههای بین المللی مانند: ir ایران/ us ایالات متحده/ fr فرانسه و...
پورت
هر کامپیوتر سرویسدهنده سرویس خود را از طریق یک درگاه فراهم میکند. برای هر سرویس یک پورت. برای مثال اگر یک سرویسدهنده سرویس وب و FTP را فراهم میکند، سرویسدهنده وب روی پورت ۸۰ قابل استفاده است و FTP روی پورت ۲۱ قابل دسترسی است. بنابر این سرویسگیرنده از طریق آدرس IP و پورت به یک سرویسدهنده متصل میشود.
اگر یک سرویسدهنده اتصال به یک پورت را (از بیرون) قبول کند و اگر دیوار آتش از پورتها محافظت نکند، شما میتوانید به پورت متصل شوید و از سرویس آن استفاده کنید. این شمارهها اجباری نیستند. شما میتوانید یک نرمافزار وب سرور را نصب و آن را روی پورت ۹۱۸ یا روی هر پورت آزاد دیگر قرار دهید. در این صورت اگر نام حوزه xxx.yyy.com باشد برای متصل شدن به سرویسدهنده باید از آدرس زیر استفاده کنیم: xxx.yyy.com:۹۱۸ اگر شماره هیچ درگاهی را مشخص نکنید کاوشگر تصور میکند که سرویسدهنده روی پورت ۸۰ است.آدرس پورتها محدود است.
پروتکل
زمانی که سرویسگیرنده از طریق یک پورت خاص به سرویسدهنده وصل شد، میتوانیم از طریق یک پروتکل به سرویسدهنده دسترسی داشته باشیم. پروتکل یک راه از پیش تعریف شده برای گفتگو با سرویسدهندهاست. همچنین پروتکلها متن ساده و قابل درک توسط انسان هستند. فراموش نکنید پروتکل قبل از آدرسهای اینترنتی میآیند. برای مثال http://www.chaaparel.com که ://http پروتکل وب است یا ftp://ftp.site.com که //:ftp پروتکل FTP یا انتقال فایل است. شاید سادهترین پروتکل، پروتکل Daytime باشد. اگر با پورت ۱۳ روی یک سیستم که از daytime پشتیبانی میکند متصل شوید سرویسدهنده، زمان جاری را بر میگرداند و ارتباط را قطع میکند.
اینترنت امروزی
اینترنت هم اکنون دارای قراردادهای گوناگونی در مورد پروتکلهای ارتباطی و شامل اطلاعات فنی آنها است که بهوسیله آنها نوع تبادل اطلاعات در سطح شبکه اینترنت توضیح داده میشود. این پروتکلها توسط گروههای کاری مهندسی اینترنت که برای اعمال نظر توسط عموم مردم نیز گشوده بوده و هست، تهیه شدهاند. این گروهها مدارکی تهیه کردند که چون در حین تشکیل از همگان میخواست که نظرات خود را در مورد آنها بدهند، به مدارک درخواست برای اعلامنظر یا (RFCs) معروف شدند. بعضی از این مدارک تا جایی پیشرفت کردند که توسط گروه تخصصی معماری اینترنت به عنوان استاندارد اینترنت تعیین گردیدند.
پروتکلهای اینترنت
بعضی از معروفترین و پر استفادهترین پروتکلهای موجود در اینترنت عبارتاند از:
* پروتکل اینترنت (IP)
* Internet Protocol Suite
* پروتکل کنترل انتقال (TCP)
* UDP
* DNS
* PPP
* SLIP
* ICMP
* POP3
* IMAP
* SMTP
* پروتکل انتقال ابرمتن (HTTP)
* HTTPS
* SSH
* Telnet
* افتیپی (FTP)
* LDAP
* SSL و TLS
سرویسهای اینترنت
بعضی از خدمات و سرویسهای پرکاربرد اینترنتی عبارتاند از:
پست الکترونیکی
از بین همه سرویسها، پست الکترونیکی و وب از همه بیشتر استفاده میشوند و حتی سرویسهای زیادی نیز بر اساس آنها ساخته شدهاند مانند mailing list و وب لاگ.
وب جهانشمول
بطور معمول، اغلب مردم اینترنت را با سرویسهای مشهور آن یعنی وب و پست الکترونیک میشناسند.
وب معانینگر
* USENet
* اشتراک گذاری فایل
* Gopher
* session access
* WAIS
* finger
* IRC (چت اینترنتی)
* MUDها
رادیو تحت وب
اینترنت همچنین توانایی سرویسدهی همزمان یا زنده را نیز فراهم آوردهاست مانند رادیو تحت وب و Webcast که قابل دسترسی در هر نقطهای از دنیا هستند.
بعضی دیگر از سرویسهای پر استفاده و محبوب در اینترنت به این روش ساخته نشدهاند بلکه بر اساس سیستمهای خاص خود ساخته شدهاند مانند: IRC ،ICQ ،AIM، CDDB و Gnutella.
تحلیلها و اظهار نظرات زیادی در مورد اینترنت و ساختار آن وجود دارد. برای مثال اینکه سیستم Internet IP routing (سیستم مسیر یابی توسط پروتکل IP در اینترنت) و پیوندهای موجود در وب میتوانند نمونههایی از شبکههای قابل گسترش باشند. برای استفاده از سرویس SSH در ویندوز میتوان از برنامه PuTTY استفاده کرد .
فرهنگ اینترنت
اینترنت همچنین تأثیر بسیار عمیقی بر میزان دانایی و جهان بینی داشتهاست. بهوسیله تحقیق در اینترنت میتواند بهوسیله جستجو بر اساس کلمات باشد که توسط موتورهای جستجو مانند Google امکانپذیر است. میلیونها انسان در سراسر دنیا میتوانند به راحتی به حجم زیادی از اطلاعات گوناگون به صورت آن لاین دسترسی داشته باشند. همانند دانش نامهها و کتابخانههای ملی، اینترنت نیز میتواند اطلاعات فراوان و پراکندهای را به سرعت ارایه دهد.
بیشترین زبانی که در اینترنت از آن استفاده میشود انگلیسی است. چون اصل اینترنت بر اساس این زبان تشکیل شدهاست و بیشتر نرم افزارهای رایانهای نیز به این زبان تهیه میگردند. علت دیگر آن عدم توانایی رایانههای قدیمی برای پردازش حروفی غیر از الفبا ی غربی بود.
اما هم اکنون شبکه آنقدر گسترش پیدا کردهاست که اطلاعات و تجربیات به اندازه کافی به زبانهای محلی در کشورهای مربوط تهیه و قابل دسترس باشند.
نکات حقوقی و اخلاقی
هم اکنون نگرانی عمومی در مورد مطالب موجود در اینترنت وجود دارد. بعضی از جدال آمیزترین آنها تخلف در حق نشر، جعل هویت و مکالمه تنفر آمیز هستند که وجود دارند و قانونی کردن آنها مشکل است.
همچنین اینترنت یکی از علل مرگ و میر شناخته شدهاست .Brandon Vedas بعد از اینکه به توصیهای که در IRC به او شده بود و در مصرف دارویی که از مخلوط کردن چندین داروی مجاز و غیر مجاز درست کرده بود، زیاده روی کرد، جان خود را از دست داد. shwan woolley بعد از اینکه همسرش به سرویس EverQuest معتاد شده بود و در حال نابودی خود و زندگی بود به خودش شلیک کرد و جان سپرد.
قابلیت دسترسی وب