پنجه گربه (دارسنا) چیست ؟

از حدود 2000 سال پیش افراد قبیله ای در مناطقی که دراسنا می روید مبادرت به تهیه دارو از پوستة ریشه آن کرده اند. آنها برای درمان بسیاری از بیماریها از این گیاه استفاده کرده اند که به مثابه یک سوپرداروی اعجاب آور عمل می کند. مثلا، بیماریهای واگیر آمیزشی، ورم مفاصل، اولسر و سرطان نیز با پنجه گربه درمان شده است. بعد از اینکه این ادعاها توجه دانشمندان را در اروپا به خود جلب کرد، آزمایشهای به عمل آمده نشان داد که ترکیبات موجود در پنجه گربه دارای پاره ای خواص قوی هستند. این عناصر و ترکیبات مجموعاً می توانند سبب کاهش التهاب و انهدام برخی ویروسها شوند و از گسترش برخی از سلولهای سرطانی جلوگیری کنند. لازم است تحقیقات بیشتری در مورد این گیاه و خواص درمانی آن به عمل آید. با این وجود، این گیاه در زمره 10 گیاه طبی مهم قرار دارد که در فروشگاههای مواد غذایی آمریکا در سال 1997 به فروش می رسید.

معرفی گیاه

دراسنا نوعی گیاه بالا رونده است که دارای موهای ضخیم به طول 100 پا است. این گیاه در جنگلهای بارانی آمازون و کشورهای استوایی آمریکای جنوبی و مرکزی یافت میشود. بخش اعظم این گیاه و اطلاعات مربوط به آن که در ایالات متحده یافت میشود از پرو فراهم می آید. خارهای خمیده، و شبیه پنجه گربه در بدنة این گیاه می روید و بدین خاطر است که این گیاه عنوان پنجه گربه را به خود گرفته است. مایع تلخ و آبکی در داخل ساقه آن جمع میشود. براساس گزارشهای وارده مردم آمریکای جنوبی و مرکزی برای رهایی از گرسنگی، تشنگی و خستگی از این مایع می نوشند.

ترکیبات گیاه

برای تهیه دارو از پنجه گربه پوستة آنرا از ریشة درخت مو (پیچک) آن جدا می سازند. ریشه این گیاه حاوی انواع بسیاری از گیاهان شیمیایی است. برخی "تانین ها" را در ریشة این گیاه می توان یافت (تانین ها در چای نیز یافت میشوند). گلیکوزیدهای "اسید کینوویک" به کاهش التهاب کمک و در قبال برخی از ویروسها ایجاد مصونیت می کند.

از آنجا که جمع آوری ریشه این گیاه به منظور تهیه پوسته آن باعث نابودی گیاه میشود، لذا گیاه شناسان درصدد یافتن سایر منابع تأمین این گونه عناصر هستند.

امروزه پوسته داخلی مو جایگزین مناسبی محسوب میشود.

اشکال موجود

پنجه گربه به صورت پوسته (سبوس) استاندارد شده یا خام قابل دسترسی است. پوسته خام این گیاه کوبیده شده و در تهیه چای از آن استفاده میشود. مصرف مایع استاندارد یا فرآورده های خشک شده این گیاه معمولاً ترجیح داده میشود، چرا که استاندارد کردن در اصل به مثابه کنترل کیفی تولید داروی گیاهی محسوب میشود.

نحوة مصرف

گزارشهای مربوطه مؤید این است که پنجه گربه دارای خاصیت ضد التهابی و مصونیت آور است. احتمال زیاد می رود، اگر شما و پزشکتان درصدد برآمده اید تا پنجه گربه را نیز به روند درمان روزانه خود اضافه کنید، بدین علت باشد که سیستم ایمنی بدن شما بتواند فشارکمتری را تحمل کند، سیستم هاضمه شما دارای اختلال است، ممکن است از سرماخوردگیهای دائمی یا سایر ویروسها رنج ببرید یا اینکه درصدد هستید تا از سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، التهاب دیورتیکول یا حتی از بیماری کرون نجات یابید.

اگر قصد مصرف این گیاه را دارید، یکی از دو راه نحوة بهتر آن را که در پی می آید انتخاب کنید و همانطور که پزشک شما یا دستورالعمل مندرج در روی بسته بندی این فرآورده مشخص کرده است، عمل کنید. به خاطر داشته باشید که به خاطر فقدان تحقیقات کافی در این خصوص، این نکته حائز اهمیت فوق العاده است که دارو را از تولید کننده معتبر آن تهیه کنید.

کاربرد رایج

برای درمان دردهای خفیف معده، گلودردها، سرماخوردگیها، ایجاد مصونیت و جراحات جزیی.

* چای: 1 گرم سبوس ریشه را در 250 میلی لیتر آب حل کنید و آنرا به مدت 10 تا 15 دقیقه بجوشانید. سپس خنک کنید و از صافی عبور دهید. یک لیوان از آن را روزانه سه بار میل کنید.

* عصاره (محلولی تهیه شده از داروی گیاه مزبر و الکل یا داروی گیاهی مزبور، الکل و آب): روزانه دو تا سه بار به میزان یک تا 2 میلی لیترمیل کنید.

* خشک شده: عصارة‌ استاندارد کپسولی: روزانه 20 تا 60 میلی گرم.

نکات احتیاطی

افرادی ساکن مناطقی که پنجه گربه در آنجا می روید می گویند که این گیاه خیلی بی خطر و غیرسمی است. با این وجود، تا زمانی که علم آنرا به اثبات برساند، لازم است پاره ای نکات احتیاطی مدنظر باشد. انجمن فرآورده های گیاهان دارویی آمریکا (AHPA) این گیاه را از نظر بی خطر بودن در ردة چهارم رتبه بندی کرده است. این بدان معنا است که این انجمن اسناد و مدارک کافی به منظور انجام رتبه بندی روشن برآن اساس در اختیار ندارد. اما انجمن مزبور بر این باور است که محتوای "تانین" پنجه گربه ای، اگر در حد بالا مصرف شود، چه بسا سبب شکم درد یا مشکلات معده ای- روده ای خواهد شد.

برخی محققان می گویند که پنجه گربه را نباید برای درمان جراحی ترمیمی پوست، بیمارانی که پیوند اعضاء داشته اند و بیمارانی که مبتلا به ایدز یا سل هستند، تجویز کرد. کودکان زیر سه سال نباید این داروی گیاهی را مصرف کنند. زنان شیرده و باردار نباید آنرا مصرف کنند. ممکن است در طول مصرف پنجه گربه، با مدفوع شل یا اسهال مواجه شوید. این عارضه جانبی، عارضه ناچیزی است و در صورت تداوم مصرف پنجه گربه بتدریج رفع خواهد شد.

تداخل های احتمالی

اگر داروهای مصونیت زا، پلاسمهای تازه یا خون منجمد یا داروهایی را مصرف می کنید که مصرف آنها مستلزم پروتئین حیوانی یا هورمونهای پپتید، نظیر سرمهای حیوانی، گاماگلبولین وریدی، عصاره وریدی تیموس یا انسولین گاوی یا خوراکی است، از مصرف پنجه گربه اجتناب ورزید.