طراحی وب چیست ؟

طراحی وب چیست ؟

تاریخچه وب

تیم برنرز لی، بنیانگذار شبکه جهانی وب، با برپایی یک سایت وب در آگوست ۱۹۹۱، نام خود را به عنوان نخستین طراح وب در تاریخ نگاشت. او در نخستین سایت وب اش، از اَبَرمتن و پیوندی برای ایمیل (پست الکترونیک) استفاده کرده بود.

در آغاز، سایتهای وب با کُدهای ساده «ایچ‌ تی‌ام‌ال» نوشته می شدند، گونه ای از زبان کُدنویسی که ساختار ساده‌ای به وب سایت ها می داد، شامل سرتیتر و پاراگراف، و توانایی پیوند دادن به صفحه های وب دیگر، با اَبَرمتن. در مقایسه با روش های دیگر، این راه تازه و متفاوتی بود که کاربران به سادگی می توانستند با یک مرورگر، صفحه های پیوند خورده را باز کنند.

با پیشرفت وب و هنر طراحی آن، زبان کُد نویسی اش، اَبَرمتن یا اچ‌تی‌ام‌ال، پیچیده تر و پرانعطاف تر شد. ابزاری مانند جدول ها که بیشتر برای نمایش نمودارهای داده ای بودند، بزودی مورد استفاده نادرست، برای چیدمان های پنهان در صفحه های وب قرار گرفتند. با پیدایش صفحه های الگوی وب یا «CSS»، روش نادرست طراحی با جدول های پنهان در صفحه، از گردونه خارج، و بجای آن استفاده مناسب از صفحه های الگوی وب یا «CSS»، جایگزین شد.

فن آوری های یکپارچه سازی داده‌گاه ها (Database)، مانند زبان‌های کُدنویسی سمت سرور (Server-Side Scripting) مانند CGI, PHP, ASP.NET, ASP, JSP و ColdFusion، و استانداردهای طراحی مدرن با الگوها (CSS)، ساختار سایت های وب را باز هم تغییر داده و آنرا پیشرفته تر کرده اند.

همچنین با آمدن نگاره های جاندار و فن آوری های پویانمایی به صفحه ها، مانند فِلَش (Flash)، چهره وب بیشتر از پیش تغییر کرد و توانمندی های تازه به سازندگان رسانه و طراح های وب داده شد، و توانایی های بیشتر و کارایی ها تازه مرورگرها برای اچ‌تی‌ام‌ال.

طراحی وب سایت

وب سایت مجموعه ای از اطلاعات درباره موضوع و یا عنوان خاص است. طراحی یک وب سایت مشخص کننده آرایش و ساختــار صفحات وبی است که بوجود آورنده وب سایت خواهند بود. یک صفحه وب شامـــل اطلاعاتی در مورد هدف ایجــاد وب سایت می باشد. یک وب ســایت را همــانند کتابی تصور کنید کـه هر صفحه وب در حکم برگی از کتاب خواهد بود.

در زمینه طراحی وب سایت جنبه های گوناگونی باید در نظر گرفته شود که به سبب پیشرفت روز افزون اینترنت همواره بر این موارد افزوده می شود. برای وب سایت های تجاری عمومی، موارد زیر از جمله اصلی ترین آنها به شمار میروند:

طراحی سایت بر طبق عنوان و محتوای مطالب می باشد.

مطالب، جوهر کلام و اطلاعات درون سایت باید مطابق با هدف سایت بوده و طیفی از عموم را نشانه رود که به دنبال اطلاعات ارائه شده در سایت هستند.

سایت بـــاید قابل فهم بوده و برقـــراری ارتبــاط با آن حتی برای مخاطبانی کـه آشنایی چندانی بـا وب ندارند، آســـان باشد. چنانچه سایت به اندازه کافی بزرگ بوده و اطلاعات زیادی را شامــل شود، بـاید اطلاعات راهنما را به گونه ای بکار برد که به سرعت در اختیار بیننده قرار گیرند.

نمای کــار باید کلی بوده و تمام صفحه را در بر گیرد تا بتواند پایـداری و ثبات را القــا کند. سبک نگارش باید زیبا و تخصصی بوده و مناسب با سلیقه مخاطبان و محتوای سایت باشد.

در نگارش متون و اطلاعاتی که مخاطب به دنبال آنها است باید بزرگ نمایی شود تا به بیننده القا کند که این همان چیزی است که به دنبال آن بوده است.

همچنین سایت باید به سادگی در اینترنت یافت شود و در صورت امکان در بالای لیست های جستجو قرار گیرد، اگر چه همواره اینگونه نباشد لااقل در موتورهای جستجوی اصلی چنین شود.

یک وب سایت معمولا شامـل متن و تصـاویـر است. اولین صفحه یک وب سـایت صفحه خانه (Home Page) و یا صفحه ایندکس (Index) نامیده می شود. بعضی از وب سایت هـــا از صفحه ای استفـــاده میکنند کـــه معمولا صفحه خوش آمد نامیده می شود. این صفحه ممکن است شــامــل مواردی چون پیغــــــــــام خوش آمـدگویی، انتخاب زبـــان، انتخاب ناحیه جغرافیایی و یـا اعلام عدم پذیرش مسیولیت در مــوارد خاص باشد. هر صفحه وب درون سایت وب، یک فایل HTML است که URL مخصوص به خود را دارد.

بعد از این که هر صفحه وب ساخته شد، این صفحات با استفاده از فهرست راهنمایی که از پیوندهای مختلف تشکیل شده است به یکدیگر متصل می شوند.

هنگامی که یک وب ســایت کامل شد برای آنکه بـرای همه بر روی اینترنت قابل مشاهده باشد باید منتشر و یا ارسال (Upload) شود. این کار به کمک یک میزبان FTP انجام میشود. هنگامی که سایت منتشر شد، مسئول سایت برای افزایش بازدیدکنندگان، از تکنیکهای گونــاگون استفاده می کند. این کار با ثبت کردن وب سـایت در موتورهای جستجویی نظیرGoogle  و Yahoo، تبادل لینک با وب ســایت های دیگر، ایجاد پیوند با وب سایتهای مشابه و غیره امکان پذیر است.

طرح وب سایت

طرح وب به قالب نمایشی و طراحی گرافیکی صفحات موجود در وب سایت می گویند که معرف محتوا و مطالب آن وب سـایت می باشد. طرح وب جلوه بصـری هدف وب سایت است و اولین بخش از یک صفحه وب است که ذهن مخاطب را با خود درگیر می کند.

طراح وب با در نظر گرفتن هدف سایت و مخاطبان آن و با استفـاده از المان های متناسب با رویکرد سـایت و به کمک ذهن خلاق و ذوق هنری خود در بکار بردن ابعاد و رنگها، طرحی خلق می کند که ضمن ایجـاد یکپارچگی در کلیه صفحات وب سایت، نمای تکرار شونده و خسته کننده را به مخاطب القا نکند.

Adobe Flash

Adobe Flash (سابقا Macromedia Flash) یک برنــامه ایجاد انیمیشن و یــا برنامه کاربردی گرافیکی قوی است که برای سـاخت و اجرا کردن محتوای پویـــا، مطالب چند رسانه ای مــانند صدا و تصویــر و برنامه هــای کاربردی محاوره ای بر روی وب و از طریق مرورگر (Browser) مورد استفاده قرار می گیرد.

فلش مــانند اغلب قــالب هــا و تــوافقنــامه هــای اینترنتی نبوده و یک محصول تـــائید شده از طرف ســازمــان استانداردهـا نمی باشد. فلش بسیار محدود کننده تر از قالب HTML بوده کـه به هر حال دیدن آن احتیاج به یک Plugin اختصاصی دارد و با بیشتر امکانات کاربردی مرورگرهای وب مانند دکمه Back سازگاری ندارد مگر این که لینکی به یک صفحه HTML جدید از فــایل فلش پیوند داده شده بـــاشد که در این صورت انیمیشن صفحه قبـل بــاید از ابتدا شروع شود، تــا جائیکه محدودیتهــای موجود ممکن است بــا توجه به اهداف طراحی وب سـایت، بی ربط بنظر برسند.

براساس آمـار 98 درصد از کاربــران وب در آمریکا برنــامه اجرای فلش را بـر روی رایــانه های خود نصب کرده اند و حدود 45 تا 56 درصد از آنها آخرین نسخه این برنامه را دارند که البته نوساناتی نیز در این آمار وجود دارد.

بسیاری از طراحـان گرافیک از فلش به جهت کنترل کاملی کـه بر روی هر بخش از طرح به آنها می دهد و حرکت و روحی که به هر المان اضافه می شود استفاده میکنند.

برخی از طراحــــان برنــامه هــای کاربردی به این دلیل از فلش استفــاده می کنند که به آنهــــا اجازه ســـاخت برنــامه هایی را می دهد که نیــازی به دوباره خوانی و یـــا رفتن به صفحه جدید به ازای هر فعل و انفعـــالی را ندارد. فلش توانائی استفاده از فونت هایی که بر روی اغلب رایانه ها نصب نشده اند را دارد.

سایتهــای بسیاری وجود دارد که تمامــا در قالب فلش هستند. سایتهــای دیگری نیز از فلش به جای فایلهــای تصویــری jpeg و یا gif استفـاده می کنند، البته با قابلیت حجم کمتر فایلهــای برداری و سرعت بیشتر دریــافت فایلها.

همین طور از فلش می توان برای جلوگیری از تکثیر و یا جستجوی غیر مجاز استفاده کرد.

مخالفان فلش ادعــا می کنند که وب سایتهای فلش طرحی کامل نداشته و اغلب دارای رابط کاربر مغشوش و غیر استاندارد می باشند. هم اکنون موتورهای جستجو قادر به فهرست بندی فایلهـای فلش نیستند که باعث می شود مطالب ســایت به سادگی پیدا نشده و مورد جستجو قرار نگیرند، دلیل آن این است کـه بسیــاری از موتورهــای جستجوگر، وب ســایتها را بــا تکیه بر متن، فهرست بندی می کنند. البته این قابلیت وجود دارد که برای مرورگرهائی که توانائی نمایش فایلهــای فلش را ندارند، مطالب جایگزین مشخص شود که این مطالب به درک بهتر موتورهای جستجوگر از سایت می انجامد و باعث بوجود آوردن دید بهتری از سایت می شود.

زبــان اسکریپت نویسی فلش، Action Script نامیده می شود و بـــه زبــان JaveScript شباهت دارد کــه البتـه ویژگی های مفیدی را با یکدیگر ادغام نموده است. مثلا در خصوص اندازه قلم، پاسخ به رویدادهای زمـان اجرا، امکاناتی برای افراد نابینا و بسیاری ویژگیهای دیگر.

ActionScript یک زبان شی گرا بوده که امکان استفاده از CSS ،XML و طراحی برنامه های کاربردی وب بر پـایه کلاس های ساخت یافته را در فلش به ما می دهد.

وب سایت های پویا

روش قدیمی مورد استفاده در طراحی صفحات وب (HTML)، بصورت ایستا (Static) است که بـرای تبدیل آن به مطالب پویا دو روش وجود دارد:

روش سمت سرویس دهنده (Server-side)

روش سمت سرویس گیرنده (Client-side)

در روش Server-side یک سرور وب که نرم افـــزار خاصی را اجرا میکند، یک صفحه HTML مطابق بـا درخواست کاربر و متناسب با دیگر متغیرها ایجاد می کند.

زبانهای اسکریبت نویسی متداول عبارتند از:

PHP-Perl-JSP-ColdFusion-ASP-ASP .NET-Ruby-Python

در روش Client-side ، کدهــا در مرورگــر کاربـر اجـرا می شوند و بنـابراین بــرای کارهــای مهم نبــاید از این روش استفاده شود زیـرا از قابلیت ها و امکانات کاربر اطلاعی نداریم . این روش بیشتر هنگــام آرایش و تزیین صفحه وب و یــا بکــار بـردن مطالب بی دوام و بلادرنگ مورد استفـاده قــرار می گیرد کـــه در بیشتــر مواقع این اعمــال بوسیله JavaScript انجام می شود.

DHTML سمت سرویس گیرنده نیز در جهت افزایش تحرک و فعل و انفعالات در صفحات وب بوجود آمده است که البتـه در کنــار امکــانــاتی کـه عرضه نموده میتواند بــــاعث بروز مشکلاتی پیرامون دسترسی به صفحــات و یــا بهینه ســـازی موتورهای جستجو گردد. اغلب نرم افزارهــای طراحی شده بــرای کمک به افــراد معلول و بیشتر موتورهای جستجو از DHTML سمت سرویس گیرنده پشتیبانی نمی کنند.

در صورتی که فهرست (Menu) یک وب سایت بوسیله JavaScript ساخته شده باشد، بطور معمول موتورهای جستجو قادر به تشخیص صفحـاتی که در فهرست، پیوند داده شده اند نیستند مگر این که تمهیداتی در جهت قراردادن راهنماهای جایگزین در دیگر جاهای صفحه در نظر گرفته شده باشد.

ASP .NET

یک برنـــامه کاربردی تحت وب است کــه توسط مایکرو سافت عرضــه شده است. برنـــامه نویسـان بــرای تولید وب سایتها، برنـــامه هــای کاربردی تحت وب و سرویسهـای وب بـــا استفــاده از تکنولوژی XML، میتوانند از آن استفاده کنند. ASP .NET بخشی از .NET Platform شرکت مایکروسافت و جانشین تکنولوژی قدیمی تر از آن بــه نــــام ASP است. ASP.NET بر پــایــه "زبـــان مشترک زمــان اجـــرا" ساخته شده است، به این معنی که برنــامه نویســان می توانند کــدهای ASP .NET را بــا استفــاده از هر زبــان برنامه نویسی .NET مایکرو سافت بنویسند.

پایگاه داده (Database)

در علوم رایانه، پایگاه داده به عنوان یک مجموعه ساخت یــافته از داده ها یا اطلاعات ذخیره شده در یک رایانه تعریف می شود. بطوریکه میتوان آنرا برای پاسخ به درخواستها کاوش نمود.

داده های بازیــافت شده در جواب درخواستها، اطلاعاتی را به ما می دهند که به عنوان نتــایج، مورد استفاده قرار می گیرند. برنــامه کامپیوتری مورد استفــاده برای اداره کردن و جستجو نمودن یک پایگــاه داده، سیستم مدیریت پایگــاه داده (DBMS) نامیده میشود. خصوصیـات و طراحی سیستمهــای پایگــاه داده در علم اطلاعات گنجانده شده اند.

Microsoft SQL Server یکی از انواع پایگاه داده می باشد که از سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه ای استفاده می کند و تولید شده توسط مایکروسافت است.

PHP - PHP:Hypertext Preprocessor

PHP یک زبان برنامه نویسی انعکاسی است که در ابتدا برای تولید صفحات وب پویا ساخته شده بود.

PHP بیشتر در اسکریپت نویسی سمت سرویس دهنده بکار میرود. بطور کلی PHP بر روی یک سرویس دهنده وب اجــرا می شود بطوری کــه کدهــایPHP بــه عنوان داده های ورودی گرفتــه شده و صفحــات وب بـه عنوان خروجی ایجــاد می شوند، بعلاوه از PHP میتـوان برای اسکریپت نویسی(Command-line) و نیـــز ایجــاد رابــط گرافیکی کاربـــر سمت سرویس گیرنده استفــاده کــرد. PHP می تواند بر روی اکثــر سرورهــای وب و تقریبــا هر سیستم عاملی به راحتی قرار گیرد.

همچنین گروه PHP، کد منبع کامـل خود را برای ساخت، تغییر و توسعه PHP جهت استفــاده شخصی کاربـران، در اختیار آنها قرار داده است.